Nghệ sĩ và nguy cơ vào "danh sách đen" showbiz: Việc xử lý Ngọc Trinh ở góc độ pháp lý là một sự nghiêm minh, nghệ sĩ cũng nên rút ra bài học cho mình!

Có thể thấy, từ việc Ngọc Trinh có thể vào danh sách đen bị hạn chế hoạt động thì nhiều nghệ sĩ cũng nên nhìn lại bản thân, rút ra bài học cho chính mình.

Vào hồi đầu tháng 10, chỉ vài tuần trước khi mà Ngọc Trinh bị tạm giam thì Vụ Pháp chế - Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nói rằng Bộ Thông tin và Truyền Thông sẽ lập danh sách nghệ sĩ vi phạm chuẩn mực đạo đức, quy tắc ứng xử. Cũng từ đó, hai bộ đã phối hợp để xây dựng quy trình xử lý (hạn chế phát sóng, biểu diễn và quảng cáo) đối với các nghệ sĩ, người có ảnh hưởng ở trên mạng xã hội (KOLs) có tên ở trong danh sách đen. 

Và sau khi mà Ngọc Trinh bị khởi tố vì tội gây rối trật tự công cộng, có nhiều ý kiến cho rằng người mẫu này nên là một trong những cái tên đầu tiên bị điền vào danh sách đen, đưa vào diện kiểm soát hạn chế hình ảnh và hoạt động. Nói về vấn đề này, mới đây, Chánh văn phòng, người phát ngôn của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch - ông Nguyễn Danh Việt cho biết đã nắm được thông tin vụ việc của Ngọc Trinh và sẽ xác minh. Phía Bộ cũng cần phải xem xét cụ thể trường hợp đưa Ngọc Trinh vào thuộc thẩm quyền của Bộ hay không mới có thể đưa vào danh sách.

Đừng để những giọt nước mắt hối lỗi rơi muộn màng 

Có thể thấy, trường hợp của Ngọc Trinh giống như một hồi chuông báo cho những nghệ sĩ cũng như người nổi tiếng có lối sống thiếu tính chuẩn mực. Thời gian gần đây, liên tiếp xảy ra những vụ việc có liên quan đến ứng xử của các nhân vật được biết đến rộng rãi ở trên không gian mạng lẫn ngoài đời thật. Mặc dù Bộ quy tắc ứng xử của người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật được Bộ Văn hóa, Thể thao, Du lịch đã ban hành vào năm 2021, vấn nạn người làm văn hóa - nghệ thuật phát ngôn, hành xử thiếu văn hóa vẫn diễn ra nhan nhản. 

Những chế tài phạt hành chính không thể nào đủ sức răn đe. Trước lúc bị công an triệu tập thì Ngọc Trinh đã từng khiến cho dư luận bức xúc vì thái độ ngông cuồng ở trên mạng. Bị phạt hành chính bởi các video thiếu an toàn khi không có bằng lái và cô vẫn cho ekip của mình chỉnh sửa, đăng tải video trên các trang mạng xã hội của mình. Cũng theo lời khai ở cơ quan chức năng thì người mẫu cho biết, chỉ muốn thu hút người theo dõi trên mạng. Khi nghe lệnh tạm giam thì Ngọc Trinh đã rơm rớm nước mắt tuy nhiên đó cũng là sự hối lỗi quá muộn màng. 

⏩⏩⏩ Xem thêm: Vì sao Ngọc Trinh bị bắt?

Và có lẽ, chính bản thân cô lúc đầu cũng không nhận thức được hành vi làm trò câu view của bản thân sẽ dẫn đến việc bị khởi tố về hành vi gây rối trật tự công cộng. Song song với đó, nếu như bị điền vào danh sách đen thì sự nghiệp của người mẫu gần như không còn cơ hội phát triển khi bị hạn chế về hình ảnh, hoạt động truyền thông lẫn không gian mạng. 

Và trước khi Ngọc Trinh bị tạm giam, đã có không ít những nghệ sĩ, người nổi tiếng vướng các scandal nghiêm trọng như quảng cáo sai sự thật, lập lờ thông tin đánh lừa khán giả hay những phát ngôn trịch thượng. Vào hồi tháng 9, diễn viên Cát Tường đã công khai xin lỗi về những clip quảng cáo tràn lan ở trên mạng với nội dung không đúng sự thật, gây ra ngộ nhận cho người tiêu dùng. Cô cũng khóc thừa nhận bản thân đã sai khi dùng những từ ngữ chuyên môn không đúng để mô tả sản phẩm, vi phạm quy định của Luật quảng cáo. Nữ diễn viên cũng khẳng định sẵn sàng đến tận nơi xin lỗi những khách hàng sử dụng sản phẩm mà không hiệu quả đồng thời chịu trách nhiệm bù đắp phần nào thiệt thòi của họ. 

Thời điểm trước đó, vào năm 2021, NSND Hồng Vân cũng đã gây ra tranh cãi khi quảng cáo viên sủi có tác dụng làm xẹp u xơ tử cung. Ở trong video đang tải trên trang cá nhân, cô cho biết có bạn thân khỏi u xơ tử cung sau khi sử dụng loại thực phẩm chức năng này. Để chứng minh thì nghệ sĩ còn đưa ra phiếu kết quả siêu âm của người bạn. Và chính Hồng Vân cũng cho biết bản thân có sử dụng viên sủi để phòng các loại bệnh u xơ, cân bằng nội tiết tố. Cụ An toàn thực phẩm sau đó đã đưa ra lời cảnh báo loại thực phẩm chức năng này không đúng công dụng như quảng cáo. Nghệ sĩ xin  lỗi và cho biết không lường trước video khiến cho nhiều người tiêu dùng hiểu lầm sản phẩm là thuốc chữa bệnh. Cô hứa sẽ cẩn trọng hơn trong các phát ngôn, đồng thời cũng kêu gọi đồng nghiệp hạn chế lỗi lầm tương tự để tránh sự ảnh hưởng đến uy tín của nghệ sĩ với công chúng. 

Trả lời về những ồn ào và tranh cãi về người nổi tiếng thời gian qua,  Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội - PGS.TS Bùi Hoài Sơn cho biết: “Sự thiếu chuẩn mực của một số nghệ sĩ không phải là hiện tượng cá biệt. Nhiều biểu hiện tương tự, hết sức lo ngại về đạo đức, lối sống đang xảy ra trong xã hội. Một số nghệ sĩ làm trầm trọng thêm tình trạng này vì họ là những người nổi tiếng, nhận được nhiều sự quan tâm của xã hội, luôn được mong chờ là những tấm gương tốt, định hướng đạo đức, lối sống cho công chúng. Đó là lý do chúng ta thêm lo ngại về những biểu hiện tiêu cực này, nếu không được xử lý sớm, sẽ gây thêm những hệ lụy cho xã hội”.

Nổi tiếng - tai tiếng chỉ cách nhau một khoảng cách rất nhỏ

Có thể thấy, từ lâu, ở trong làng giải trí Việt vẫn còn tồn tại một lằn ranh mập mờ giữa sự nổi tiếng và tai tiếng. Cũng có những người tìm cách gây chú ý bằng chính những ồn ào và tranh cãi mà họ vô tình hay cố ý tạo ra. Ở trên không gian mạng xã hội, scandal thường sẽ là thứ dễ dàng lan truyền hơn những điều tốt đẹp. Có nhiều người nghĩ rằng, chỉ cần được nổi tiếng thì việc làm lại hình ảnh mới sẽ dễ dàng hơn so với việc dùng thực lực của bản thân để thu hút dư luận. Sau đó thì họ đã bắt đầu tiến hành những kế hoạch công phu nhằm tẩy trắng. Có không hiếm nghệ sĩ dính vào vòng lao lý, bê bối đời tư vẫn có thể trở lại hoạt động nghệ thuật, làm cho thần tượng của lớp trẻ như chưa có chuyện gì. 

Và mạng xã hội bùng nổ mở ra một thị trường màu mỡ hơn cho những người hoạt động trong lĩnh vực văn hóa - giải trí. Hiện nay, thay vì đóng phim chiếu rạp hay truyền hình thì diễn viên có thể đóng thêm tiểu phẩm ở YouTube, TikTok. Thay vì làm liveshow thì ca sĩ có thể ngồi livestream hát ở nhà và vẫn được người hâm mộ gửi tiền ủng hộ. Điều này đã mở ra nhiều cơ hội hơn đối với ngành công nghiệp giải trí, vậy nhưng cũng hình thành không ít nhiễu nhương vì mạng xã hội vốn dĩ là không gian rất khó để quản lý. 

Lúc này, người nghệ sĩ có thêm công cụ để dễ dàng đánh bóng hình ảnh nhưng cũng đồng nghĩa với việc có thêm nhiều sự thổi phồng, phô trương và khoe mẽ. Trong thời gian qua, có liên tiếp xuất hiện những vụ lùm xùm liên quan đến lối sống cũng như phát ngôn của người nổi tiếng. Chuyên gia truyền thông Lê Ngọc Sơn nhận định, hiện nay văn hóa ứng xử của nghệ sĩ đang đi xuống. Song song với đó thì chất lượng sản phẩm cũng không phải là thứ mà nhiều người tập trung hướng đến. Ông cũng cho rằng lý do dẫn đến tình trạng này một phần đến từ sự dễ dãi từ công chúng, cùng với đó là sự ảo tưởng, ngáo quyền lực của chính các ngôi sao từ đó dẫn đến sự ra đời một bộ phận người nổi tiếng thiếu nhận thức về giá trị, vị trí thực của mình nằm ở đâu. 

Từ lâu, nghệ sĩ vốn được gắn liền với cái đẹp và là những người tạo ra nhiều giá trị văn hóa tinh thần cho xã hội. Cũng có những người cũng đóng phim, ca hát và ra sản phẩm đình đám tuy nhiên lại rất hiếm khi được công chúng gọi là nghệ sĩ. Danh xưng đó vừa là niềm vinh dự cho những người làm nghệ thuật lại vừa nhắc nhở về trách nhiệm của họ với xã hội. Nếu đó là những tấm gương tốt thì họ sẽ được xã hội tôn vinh bằng những danh hiệu, cả những lợi ích vật chất khác. Tuy nhiên ngược lại thì nghệ sĩ sẽ nhận lại được sự chỉ trích nặng nề hơn nhiều so với người bình thường khi mắc lỗi.

Cũng theo đó, việc tìm kiếm hư ving ngắn hạn qua những scandal được nhận xét là lành ít dữ nhiều đối với đa số các nghệ sĩ. Chuyên gia Lê Ngọc Sơn cho biết: “Tôi thấy có những người cố tình tạo ra khủng hoảng để trục lợi. Ở showbiz, sự ứng dụng đôi khi cực kỳ ngây thơ và sơ khai với những cách gây ồn ào để tạo sự chú ý. Tôi nghĩ, đó đều là những chiêu trò rất lố, và bất cứ nghệ sĩ nào dùng đến cách đó để được quan tâm - phẩm cấp cũng chỉ là hạng xoàng xĩnh mà thôi”.

Và nghệ sĩ, người nổi tiếng nhất thiết phải giữ hình ảnh của bản thân. Sự hoen ố về hình ảnh khiến cho họ mất đi công chúng, sự quan tâm của các nhà tài trợ, cả sự nghiệp của chính họ. Xã hội luôn trông chờ nghệ sĩ trở thành những tấm gương tốt cho xã hội và lan tỏa những thông điệp tích cực về cái thiện, cái đẹp, tình yêu thương. 

Đến khi cơ quan chức năng phải đưa ra các danh sách đen thì nghệ sĩ, người nổi tiếng nên hiểu rằng đang có những biểu hiện hết sức lo ngại về đạo đức, lối sống đang diễn ra ở trong môi trường hoạt động văn hóa - nghệ thuật. Việc xử lý Ngọc Trinh ở góc độ pháp lý là một sự nghiêm minh. Những người bình thường hành động tương tự cũng có thể đối mặt với hình phạt như thế. Tuy nhiên nhìn rộng ra, nghệ sĩ cũng có thể xem đây là lời cảnh báo đối với những người thích chọn scandal phản cảm để nổi tiếng, bất chấp cả đạo đức và luật pháp. Đáng chú ý là khi đã có những chế tài mang tính răn đe một cách mạnh mẽ hơn từ cơ quan chức năng. 

Nói về vấn đề này, ông Bùi Hoài Sơn nêu ý kiến: “Tôi nghĩ rằng, không ai mong muốn phải xử phạt bất kỳ một ai đó vì đó chỉ là biện pháp cuối cùng khi chúng ta không còn một cách nào khác để giải quyết. Vì thế, việc xử lý các nghệ sĩ, người nổi tiếng vì một thông điệp làm trong sạch, lành mạnh hơn môi trường nghệ thuật và môi trường xã hội, từ đó giúp xã hội định hướng lối sống và đạo đức của con người".

Ông Sơn nhận định: “Vụ việc lệch chuẩn của nghệ sĩ, người nổi tiếng gần đây khá nhiều nên chúng ta cũng cần thiết phải nghĩ đến những chế tài mang tính mạnh mẽ hơn để tạo ra những bài học làm gương, điều này sẽ tạo ra hiệu ứng tích cực đối với các nghệ sĩ khác cũng như cả xã hội. Tôi tin rằng, khi mỗi nghệ sĩ làm tròn trách nhiệm đạo đức và nghề nghiệp của mình, nghệ sĩ thực sự là những người đáng trân trọng! Đó là điều cả xã hội mong chờ ở nghệ sĩ”.